ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Ερώτηση: …
Τα δάκρυα
Απάντηση π. Σάββα: Το θέμα των δακρύων, χρειάζεται πνευματικό φωτισμένο, για να σου πει τι είναι ακριβώς. Υπάρχουν πολλών ειδών δάκρυα. Υπάρχουν δάκρυα συναισθηματικά, υπάρχουν δηλαδή διότι ο άλλος, ας πούμε, θυμήθηκε κάτι, συγκινήθηκε. Υπάρχουν δάκρυα εγωιστικά: μου ‘πε ο άλλος μια κουβέντα, δεν το άντεξα, με πήρε το παράπονο και με πήραν και τα κλάματα, γιατί έχω εγωισμό, θίχθηκε ο εγωισμός μου. Είπε ο άντρας μια κουβέντα, δεν το άντεξε η γυναίκα και την πιάνει το παράπονο. Αυτά δεν έχουν σχέση με κατάνυξη, βέβαια, είναι το αντίθετο. Ο άνθρωπος δαιμονίζεται ακόμη χειρότερα, σκοτίζει το νου και την ψυχή του μ’ αυτά τα δάκρυα. Υπάρχουν, τώρα, δάκρυα μετάνοιας, αυτά που έχυσε ο Πέτρος, πικρά δάκρυα. Έκλαυσε πικρώς, λέει. Υπάρχουν και δάκρυα γλυκά, άλλου είδους δάκρυα, που έρχονται όταν έρθει το Φως του Θεού, το Άγιο Πνεύμα κι ο άνθρωπος κλαίει, έτσι, και χαίρεται, ευφραίνεται, τρέφεται η ψυχή του. Για αυτό χρειάζεται να έχει κανείς πνευματικό οδηγό, να του λέει εάν πρέπει ή δεν πρέπει να καλλιεργεί και τι είδους δάκρυα πρέπει να καλλιεργεί. Αλλά, να σας πω κι ένα έτσι μυστικό: μπορεί κανείς να κάνει μία μεταστροφή. Του ‘ρθανε δάκρυα για κάποιο λόγο, για οποιοδήποτε λόγο, ας τα γυρίσει σε δάκρυα μετανοίας, να τα κάνει δάκρυα μετανοίας, να πει «Συγχώρα με Θεέ μου», να αρχίσει να εξομολογείται μπροστά στο Θεό: «έχω κάνει αυτό, αυτό, αυτό… είμαι Ο αμαρτωλός. Συγχώρεσε με». Οπότε, και εγωιστικά να είναι, μετά σπάζει, θα λέγαμε, τη ραχοκοκαλιά του διαβόλου και τα γυρνάει σε δάκρυα μετανοίας.
Ερώτηση: (για το πόσο αντέχουμε να παρακολουθούμε τις ακολουθίες, και να προσευχόμαστε κλπ.)
Πόσο «αντέχουμε» να προσευχόμαστε και πότε είναι καλύτερα
Απάντηση π. Σάββα: Ναι, αυτό λέω, δεν έχουν καταλάβει τι σημαίνει αυτό (τό νά προσευχόμαστε). Να το πω έτσι απλά; Άμα αρχίσεις να κάνεις προσευχή, σημαίνει ότι αρχίζεις να αναπνέεις. Αντέχεις να αναπνέεις; Πέστε μου, πόσο αντέχεις; Πέντε λεπτά το 24ωρο, αντέχεις; Είναι τρελό. Αυτό κάνουμε. Κοιτάξτε να δείτε, όσο κι αν ακούγεται τρελό, αυτό κάνουμε. Πέντε λεπτά το πρωί και πέντε λεπτά το βράδυ αναπνέει η ψυχή μας. Τα υπόλοιπα λεπτά, τις 23 ώρες και 50 λεπτά, τι κάνουμε; Δεν αναπνέουμε.
Έ, μετά είναι δικαιολογημένο να έχεις άγχος; Απόλυτα.
Είναι δικαιολογημένο να έχεις ασφυξία; Απόλυτα. Να σου φταίνε όλα; Βέβαια. Για να σου κλείσουμε τη μύτη και το στόμα, να δεις, ούτε τρία λεπτά δεν αντέχεις να μην αναπνέεις. Ξέρεις τι είναι; Άμα αρχίσουμε να το κάνουμε (τη νοερά προσευχή), όχι θα το αντέχουμε, δεν θα αντέχουμε να μην το κάνουμε. Είναι σαν το μωρό που βγαίνει από τη μήτρα της μάνας, και τι λέει; Κλαίει, στην αρχή, γιατί βγαίνει σ’ ένα ξένο περιβάλλον, αλλά αν δεν κλάψει δεν θα πάρει ανάσα. Έτσι δεν είναι; Πρέπει να κλάψει, να πάρει την πρώτη ανάσα. Μετά, θέλει να παίρνει συνέχεια ανάσες. Αν δεν πάρει την πρώτη ανάσα όμως, εκεί θέλει λίγο ζόρι.
Ε, αυτό είναι η νοερά προσευχή, στην αρχή θέλει ζόρι, αλλά μετά όταν αρχίσεις κι αναπνέεις, όχι ζόρι δεν έχει, έχει ζόρι να το σταματήσεις! Δεν θες να το σταματήσεις… Ξέρετε τι έχουμε πάθει εμείς τώρα που είμαστε σ’ αυτήν την κατάσταση την άρρωστη; Είναι σαν έναν που πίνει πετρέλαιο. Είναι νορμάλ να πίνουμε πετρέλαιο; Δεν είναι νορμάλ. Από τη στιγμή που θα σταματήσεις να πίνεις πετρέλαιο, θα καταλάβεις τι σημαίνει, τι έκανες μέχρι τώρα, και μετά δεν θα θες να ξαναπιείς. Αυτό είναι να ‘ρθει ο άνθρωπος στην κατάσταση του φωτισμού. Μετά δεν πέφτεις, είναι πολύ δύσκολο να πέσεις σε αμαρτία. Το φυσικό μας είναι να μην αμαρτάνουμε. Εμείς γιατί πάμε όλο μπρος-πίσω; Γιατί δεν μετανοούμε. Ξέρετε τι κάνουμε; Απλώς μεταμελούμαστε. Πάμε στον πνευματικό και του λέμε: «ξέρεις είμαι πολύ στενοχωρημένος έκανα αυτό… το ξανάκανα», αλλά δεν μετανοούμε, δηλαδή δεν μπαίνουμε να κάνουμε μία έκρηξη μέσα μας, να πούμε «τέρμα, από εδώ κι εμπρός θα βάλω τον νου μου να προσεύχεται». Μα με το ζόρι; Με το ζόρι. Να μπει μια βαθιά η τομή μέσα μας, να αρχίσει αυτή η διαδικασία της κάθαρσης.
Ερώτηση:…
Απάντηση π. Σάββα: Ναι. Αυτό είπα, στην αρχή θέλει ζόρι. Εδώ κοιτάξτε. Εδώ είναι το θέμα της πίστης. Αν το πιστεύεις, θα το κάνεις. Αν πιστεύεις στο Θεό, θα το κάνεις (τη νοερά προσευχή). Γιατί αυτά ο Θεός τα δίνει. Ο Θεός μας ζητάει να προσευχόμαστε αδιάλειπτα. Ξέρετε πού το λέει; Θα μου πείτε: «το λέει ο Απόστολος Παύλος». Εντάξει, μα ο Χριστός το είπε πουθενά; «Αδιαλείπτως προσεύχεστε», λέει ο Απόστολος Παύλος. Δεν το λέει; Αδιαλείπτως τι σημαίνει; Όχι 5 λεπτά το πρωί και 5 το βράδυ. Όλο το 24ωρο.
Ερώτηση:…
Απάντηση π. Σάββα: Σας είπα: όταν το κάνεις εσύ, θα έρθει κάποια στιγμή που θα ‘ρθει το Άγιο Πνεύμα και θα το κάνει.
Ερώτηση:…
Απάντηση π. Σάββα: Όχι. Κάντο όπως μπορείς. Ήξερα, ας πούμε… να σας πω μέθοδο: μία ψυχή το έκανε 2 ώρες το πρωί, 2 ώρες το μεσημέρι, 2 το βράδυ, όρθια ή γονατιστή. Το ‘μαθε. Ζορίστηκε, αλλά το ‘μαθε και μετά γινόταν όλο το 24ωρο. Αλλά το κάνει μετά το Άγιο Πνεύμα. Μετά δεν έχει ζόρι. Ε, πρέπει να βάζεις ένα πρόγραμμα. Όπως ο αθλητής, ας πούμε. Ξέρετε τι κάνουν οι αθλητές; - δεν ξέρω εάν ήταν κανένας από εσάς αθλητής – τι ασκήσεις κάνουνε; Φοβερά πράγματα κάνουνε. Φοράνε, ας πούμε, κάτι σιδερένιους θώρακες κι ανεβοκατεβαίνουν τις κερκίδες, για να κάνουν γερά πόδια! Βασανιστήρια, δηλαδή. Κι αυτό γιατί; Για να μάθεις, ας πούμε, να κάνεις πιο γρήγορα το ‘κατοστάρι και να πάρεις ένα άδειο κύπελλο. Και τι έγινε; Και μετά από 20 χρόνια να μην σε ξέρει κανένας.
Ερώτηση:…
Απάντηση π. Σάββα: Ναι. Μα στο πνεύμα δεν είναι έτσι, δεν έχει τέτοιο ζόρι. Στο πνεύμα είναι το ανάποδο, δηλαδή δεν κάνεις κάτι που είναι αντίθετο με τη φύση μας. Είναι να επανέρθεις στη φύση σου. Να κάνεις αυτό το φυσιολογικό: ενώ μέχρι τώρα περπατάς με τα χέρια, να γυρίσεις να περπατάς κανονικά. Έχει ζόρι αυτό; Ναι. Στην αρχή. Αλλά, άπαξ και το κάνεις, μετά δεν θα θες να γυρίσεις, να ξαναπερπατάς με τα χέρια. Αυτό είναι η αμαρτία. Αυτό είναι η αμετανοησία. Το ότι ο νους μας είναι σκόρπιος, δηλαδή, και έχει γεμίσει η καρδιά μας με λογισμούς είναι σαν να περπατάμε με τα χέρια! Κι άντε τώρα να ζήσεις έτσι. Πώς ζούμε έτσι;
Ερώτηση:…
Απάντηση π. Σάββα: Αν έχεις το νου σου να κάνεις το θέλημα του Θεού κάθε στιγμή, θα έχεις προσευχή. Κοιτάξτε, προσευχή δεν είναι κάποιες λέξεις. Μπορεί να λες λέξεις και να μην προσέχεις τις λέξεις. Οπότε, πάλι δεν κάνεις προσευχή. Έτσι, κάνεις μηχανικά. Αλλά, όταν έχεις το νου σου να κάνεις το θέλημα του Θεού… ποιο είναι το θέλημα του Θεού; Τι λέει η πρώτη εντολή; « Αγαπήσεις Κύριο τον Θεό σου εξ όλης της ψυχής σου, εξ όλης της καρδίας σου, εξ όλης της διανοίας σου.» Νάτο! Τι θα πει «εξ όλης της διανοίας σου»; Να Τον σκέφτεσαι συνέχεια. Ε, αυτό είναι η προσευχή: να σκέφτεσαι συνέχεια τον Χριστό.
Είχα μια ψυχή που εξομολογιόταν σε μένα. Μου λέει: «Πάτερ, εγώ δεν έλεγα τίποτα. Είχα το νου μου στο Χριστό». Και τι έκανες (τον ρωτάω). «Τίποτα», μου έλεγε, «είχα το νου μου στο Χριστό. Φοβερά κουραστικό, πάτερ, πολύ. Ναι, κουράστηκα πάρα πολύ», αλλά είχε εμπειρίες μετά, θεώσεως. Να, αυτή είναι προσευχή: να μην φεύγει ο νους σου απ’ το Χριστό. Πώς είναι ένα πρόσωπο που αγαπάς; Θέλει προσπάθεια να το σκέφτεσαι αυτό το πρόσωπο; Πέστε μου. Δεν θέλει. Πάει ο νους σου εκεί. Συνέχεια εκεί είναι, και μπορεί να κυκλοφορείς στην Εγνατία (οδό), ας πούμε, και να χαλάει ο κόσμος γύρω σου κι εσύ δεν βλέπεις τίποτα, δεν ακούς τίποτα, γιατί είναι ο νους σου εκεί. Αυτό είναι η σχέση με το Χριστό, η αγάπη, να αγαπήσουμε το Θεό. Αυτό είναι ο θείος έρωτας. Θέλει προσπάθεια αυτό; Καμία προσπάθεια. Θέλει ζόρι; Τι ζόρι; Σου βγαίνει εντελώς αυθόρμητα. Θα πεις: «εγώ πώς θα το κάνω, που δεν τον έχω αγαπήσει. Ε, να, στην αρχή θέλει λίγο βία.
Αυτό είναι που είπε ο Χριστός: «η Βασιλεία των Ουρανών βιάζεται και βιασταί αρπάζουσι». Στην αρχή πρέπει να τον σκέφτεσαι εκούσια, να ζοριστείς λίγο. Είναι όπως όταν προσπαθείς να ανάψεις μια φωτιά. Τι γίνεται; Στην αρχή καπνίζεσαι, δεν ανάβει αμέσως η φωτιά. Βγάζει καπνό, τρέχουν τα μάτια, δακρύζεις, αλλά μετά, όταν ανάψει, φεύγει ο καπνός, φεύγει η υγρασία απ’ τα ξύλα, και χαίρεσαι. Και είσαι μια χαρά εκεί κοντά στή φωτιά. Έτσι γίνεται και με την Ευχή, με την αδιάλειπτη προσευχή. Αλλά, ξαναλέω, δεν είναι μόνο η Ευχή, είναι όλη η θεραπευτική της Εκκλησίας, που σημαίνει: λειτουργική ζωή, σημαίνει εκκοπή των λογισμών, σημαίνει ορθή δογματική συνείδηση – να ξέρουμε τι πιστεύουμε – και να ζητάμε συνεχώς το θέλημα του Θεού. Όχι το δικό μας θέλημα. Καταλάβατε;
Και πώς θα το μάθουμε το θέλημα του Θεού; Μόνο όταν έχεις πνευματικό οδηγό. Δεν μπορείς να το βρεις μόνος σου. Άντε καθίστε να διαβάσετε όλα τα βιβλία. Και πάλι δεν θα το μάθετε το θέλημα του Θεού, γιατί δεν είναι θέμα μόνο εγκεφαλικής γνώσης. Είναι θέμα εμπειρίας· σε κάθε συγκεκριμένη στιγμή να ξέρεις τι θέλει ο Θεός από σένα, και τι απόφαση πρέπει να πάρεις. Για αυτό χρειάζεται ο πνευματικός οδηγός: θα σου δείξει το δρόμο και θα σου δώσει τα κλειδιά, ώστε σιγά-σιγά να ξέρεις, καί θά φθάσεις κάποια στιγμή πού θα ξέρεις. Αλλά δεν γίνεται απ’ την αρχή. Είναι αυτό που είπαμε: όταν καθαριστείς, μετά μπορείς κι εσύ να γίνεσαι γιατρός και για τους άλλους.
Αυτό που είπε ο Κωνσταντίνος, να μην κάνουμε προσευχή, αλλά να ζητάμε το θέλημα του Θεού, πάλι το ίδιο είναι. Γιατί, τι λέει ο Χριστός; «ζητείτε την Βασιλεία του Θεού και όλα τ’ άλλα θα σας προστεθούν». Το να ζητάω τη Βασιλεία, αυτό σημαίνει, να ζητάω να βασιλεύσει ο Θεός μέσα μου, να είναι Κύριος Αυτός. Αλλά πρέπει να το πιστέψουμε αυτό. Εκεί είναι το ζόρι: «γιατί να το ξεκινήσω;» σου λέει ο άλλος, «γιατι να το κάνω;» Εάν δεν πιστέψεις, φυσικά δεν έχεις κίνητρο. Πρέπει να το πιστέψεις, ότι πρέπει να ανοίξουν τα μάτια σου τα πνευματικά, γιατί, εάν δεν ανοίξουν εδώ… κι αυτό είναι η ορθοδοξία, προσέξτε: «εν τω Άδη ούκ έστι μετάνοια» - αυτό είναι πολύ βασικό (στοιχείο) της ορθοδοξίας… δεν θα μπορέσεις να ανοίξεις τα μάτια σου στην άλλη ζωή. Δεν είναι τυχαίο τό να ανοίξουν τα μάτια σου. Πρέπει να το κάνεις εσύ, με την βοήθεια του Θεού, βέβαια. Με τη χάρι του Θεού το κάνεις, δεν το κάνες μόνος σου! Αλλά πρέπει να θελήσεις να το κάνεις σ’ αυτήν τη ζωή. Προσέξτε! Γι’ αυτό η Εκκλησία είναι γι’ αυτήν τη ζωή. Υπάρχει αυτή η πλάνη, δυστυχώς και στους ορθόδοξους, ότι η Εκκλησία μας ετοιμάζει για την άλλη ζωή. Δεν μας ετοιμάζει για την άλλη ζωή. Μας φτιάχνει σ’ αυτήν τη ζωή, γι’ αυτήν τη ζωή, για να ανοίξουν τα μάτια μας και να μπούμε στη Βασιλεία του Θεού εδώ και τώρα! Στον Παράδεισο εδώ και τώρα! Κι αν δεν τον βρεις τον Παράδεισο εδώ και τώρα, ούτε στην άλλη ζωή θα τον βρεις, γιατί στην άλλη ζωή δεν θα μπορέσεις να μετανοήσεις. Δεν υπάρχει μετάνοια στην άλλη ζωή: «εν τω Άδη ουκ έστι μετάνοια».
Κάποιοι άλλοι πάλι νομίζουν ότι η Εκκλησία είναι για να μας πηγαίνουν καλά τα πράγματα. Κι αυτό λάθος. Ούτε γι’ αυτό είναι η Εκκλησία: σαν μια δεισιδαιμονία, μια θρησκεία. Δεν είναι θρησκεία.
Το πρωί είναι πολύ καλή ώρα να κάνει καποιος νοερά προσευχή, να κάνει το «Κύριε Ιησού Χριστέ…» με το στόμα. Μπορεί κανείς να μαζεύει τα παιδιά του, η μητέρα ας πούμε, κάτω απ’ το εικονοστάσι και να πει «παιδιά ελάτε να κάνουμε πέντε λεπτά μαζί το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με». Πέντε λεπτά. Έτσι, ξεκινάς, ας πούμε, όπως έλεγε χαριτωμένα ο πάτερ Παΐσιος: «να τραβάς τα λουριά της μηχανής, να πάρει εμπρός η μηχανή». Και το παιδί, επειδή είναι καθαρή η ψυχή του - δεν έχει τόσα πάθη και τόσους λογισμούς που έχουμε εμείς οι μεγάλοι - πιο εύκολα χαίρεται και καταλαβαίνει τι σημαίνει νοερά προσευχή, και του αρέσει, και θέλει να το κάνει συνέχεια μετά. Δεν είναι τόσο σκοτισμένο όσο οι μεγάλοι. Οπότε, μετά, τα πέντε λεπτά μπορεί να γίνουν δέκα, να γίνουν δεκαπέντε. Κι όταν κανείς ξεκινήσει έτσι την ημέρα του και προσπαθήσει να το κρατάει και στη διάρκεια της ημέρας και το ξανακάνει, ας πούμε, άλλα πέντε λεπτά το μεσημέρι, πριν φάει με τα παιδιά, και άλλα πέντε λεπτά το βράδυ, πριν κοιμηθούνε, έτσι μπαίνει σ’ αυτήν τη διαδικασία της αδιάλειπτης μνήμης του Θεού. Σιγά-σιγά. Αλλά θα πρέπει να πούμε στο παιδί ότι και στις υπόλοιπες ώρες πρέπει να προσπαθεί να θυμάται το Χριστό. Γιατί, εάν χτίζουμε πέντε λεπτά και μετά 3 ή 5 ώρες γκρεμίζουμε, πάλι, καταλαβαίνετε, δεν γίνεται κάτι ουσιαστικό. Και το βασικό είναι τα παιδιά να ‘χουν έναν πνευματικό οδηγό, να τον βλέπουνε συχνά. Πνευματικό ὁδηγό πού να είναι θεραπευμένος - είναι πολύ βασικό αυτό – και να του κάνουν υπακοή, βέβαια. Ἐπίσης, τεράστια σημασία έχει τι κάνει ο πατέρας και τι κάνει η μάνα. Αν οι γονείς, ας πούμε, κάνουν νοερά προσευχή, θα τους μιμηθούν τα παιδιά, γιατί τα παιδιά αντιγράφουν τους γονείς. Δεν αρκεί, δηλαδή, να τους πουν κάποια πράγματα. Είναι να κάνουν μαζί με τα παιδιά. Ή και τις μετάνοιες, ας πούμε, μπορούμε να τις κάνουμε μαζί με τα παιδιά...
ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ Τῼ ΘΕῼ ΔΟΞΑ!
Print this post
12.jpg)
.jpg)
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου